Jarenlang heb ik mij afgevraagd, hoe de steenmarter zijn prooi van de overtollige veren ontdoet?

Ik heb hiervoor heel veel steenmarterontlasting verzameld van allerlei plekken waar ik kwam en dit op diverse manieren uitgeplozen, toch zonder resultaat, geen veerpunt te bekennen. Toch bleef ik hier in de loop der jaren attent op, want als je iets onderzoekt moet je het goed doen (tot in de puntjes nauwkeurig dus). Het was in maart, 2006, toen ik opdracht kreeg voor een onderzoek in een oude (te slopen) fabriekshal in Enschede. In de hallen zelf was weinig of niets van steenmarters te vinden, waarschijnlijk liep hier wel eens een steenmarter doorheen, omdat deze hallen in zijn / haar territorium stonden. Bij deze fabriekshallen behoorde ook een kantorencomplex op de eerste verdieping, dat ik moest onderzoeken op de aanwezigheid van steenmarters. Toen ik de deur, waarschijnlijk na lange tijd weer opende, schrok ik mij werkelijk een hoedje. Tientallen systeemplafondplaten ontbraken uit het plafond en lagen op de grond. Nader onderzoek door mij, wees uit dat de meeste hiervan door vandalisme en vocht van buitenaf, gewoon naar beneden waren gekomen. Daar van de systeemplafondplaten, die bruingrijs verkleurd waren (bruingrijze verkleuring kan op steenmarterontlasting duiden) nog een groot aantal in het plafond zaten, heb ik mijn onderzoek hier maar verder op gericht. En met succes, want elke plaat die ik er uithaalde, bevatte ingedroogde steenmarterontlasting. In elke ruimte, die bij de kantoren behoorde heb ik zo een groot aantal steekproeven gedaan. Op een bepaalde plek trof ik een gigantische hoeveelheid vogelveren aan, die met het verwijderen van een van de plafondplaten op de grond dwarrelden. Het viel mij eigenlijk gelijk op, dat al deze duiven, kraaien, kippen, eenden en merelveren de punten misten. Zou ik dan na zoveel onderzoek eindelijk de oplossing hebben gevonden? Het was nu zaak, wou ik er in ieder geval zeker van zijn, om zoveel mogelijk steenmarterontlasting te verzamelen, dus zo gezegd, zo gedaan. Met plastichandschoentjes aan ontlede ik voorzichtig de ene na de andere keutel en in iedere keutel vond ik wel een aantal veerpuntjes terug.

Let op de afgebeten punten, die in de onlasting terug te vinden zijn.

 

Het is dus inderdaad waar, dat steenmarters de veren van hun prooidieren (vogels) afbijten en niet uitrukken, zoals eerst werd gedacht. Dat ik hier wel een antwoord heb gevonden op deze slepende vraag kan op zijn beurt weer te maken hebben met ingedroogde ontlasting, daar dit ten opzichte van verse steenmarterontlasting erg gekrompen is in de loop der tijd.

Steenmarters en hun prooien.

De steenmarter leeft solitair (is alleen) in zijn / haar territorium (is leefgebied). Per nacht kan een steenmarter hier wel 5 a 8 km. doorheen struinen om zijn / haar territoriumgrenzen elke nacht weer opnieuw duidelijk herkenbaar te markeren, met stoffen uit klieren, urine en ontlasting. Verder gebruiken ze hun territorium dus als jachtgebied. Veelal hoeft een steenmarter voor een prooi niet zo heel ver van huis, daar er genoeg in de directe omgeving te vinden zijn, zoals diverse duiven, eenden, kippen, egels, eekhoorns, konijnen, ratten en bijvoorbeeld muizen. Ook zijn ze verzot op eenden – en kippeneieren en in het najaar op fruit. In de meeste gevallen wordt het prooidier besprongen en vervolgens razendsnel de nek doorgebeten (gebroken). Soms laat een steenmarter zijn prooi achter en wordt het door argeloze voorbijgangers de volgende dag aangetroffen. De reden dat een steenmarter zijn prooi laat liggen heeft waarschijnlijk te maken met verstoring, dit kan een hond, mensen of iets anders geweest zijn. Uit onderzoek is gebleken, dat een steenmarter deze prooi later niet meer ophaalt.

Steenmarters en hun jongen 

Zodra een moeder steenmarter haar jongen zo groot heeft, dat ze meegaan met haar op jacht, dan deinst ze er niet voor terug om duivenhokken, kippenrennen, konijnenhokken en voliëres leeg te plunderen. Dit zijn regelrechte rampen voor de bezitters hiervan, die vaak voor hen eindigen in een gruwelijke nachtmerrie. Hele foklijnen kunnen hierdoor verloren gaan, foklijnen waar jarenlang aan gewerkt is. Steenmarters doden alles in een hok, hetgeen beweegt en zelden nemen ze meer dan een prooidier mee. Waarom steenmarters alles doden is niet bekent. Je kunt je voorstellen, als je ’s morgens je dieren wilt gaan voeren en alles ligt dood in het hok, dat je door de grond gaat en het liefst de steenmarter om zeep wilt helpen. Bedenkende, dat een steenmarter aan een gat van 4 a 5 cm. genoeg heeft om binnen te komen, is het misschien handig om voorzorgsmaatregelen te treffen, doormiddel van stevig gaas aan de binnenzijde van nachthokken aan te brengen, ook het dak speelt hierbij een belangrijke factor. Verder is het handig om vogels en konijnen ’s nachts binnen te houden, want er zijn gevallen bekent waar steenmarters de vogels alle pootjes hebben afgebeten, omdat ze dachten ze door het gaas te kunnen trekken.

Steenmarters slepen hun gedode prooien vaak mee naar hun schuilplaatsen, om het lekkerste deel ervan op te eten, de rest blijft gewoon liggen te rotten. Dit kan een gigantische stank gaan veroorzaken, hetgeen weer vliegen aantrekt, die er hun eitjes opleggen. Uit deze eitjes komen weer maden, die zich verpoppen en vervolgens weer als vlieg (imago) verder door het leven gaan. Een zolder of huis vol dikke bromvliegen kan hiervan het gevolg zijn en dat dit zeer slecht voor de volksgezondheid is laat zich raden. (Kijk ook eens bij veren met afgebeten punten).

Van veel vogels wordt door de steenmarter de kop afgetrokken (duidelijk zichtbaar aan stuk kale strot, zie foto's).

 

Opvallend genoeg heb ik deze koppen nooit terug gevonden, waarschijnlijk zit in deze koppen zeer veel bloed en vormen ze zo een lekkernij voor steenmarters. Al met al kan een bezoek van een steenmarter in uw hok dus heel wat ellende veroorzaken, dus ik zal zeggen "boer pas op je kippen", voordat het te laat is.

Dit gedeelte van mijn site is door meldingen van slachtoffers en eigen onderzoek tot stand gekomen. Enkele slachtoffers heb ik persoonlijk gesproken en dat was erg emotioneel.
Door steenmarter gedode kip, achtergelaten prooi-steenmarter

Steenmarters zijn ook gek op fruit

Dat steenmarters niet alleen maar vleeseters zijn, blijkt wel uit deze foto, die gemaakt is in Borne. Hier doet een steenmarter zich tegoed aan meloenschillen. 

Steenmarters zijn gek op fruit

Jonge steenmarters trekken prooidier (witte duif) uit elkaar

 Deze twee jonge steenmarters hebben kans gezien om een duif te vangen en te doden. Samen zijn ze een dak op gevlucht en eisen ieder hun deel.

Jonge steenmarters trekken prooi uit elkaar

 

Jammer van het flitslicht in het oog.

Schildpad onder motorkap

Tja! U ziet het goed, deze schildpad is onder de motorkap van een auto (ook al in Borne) gevonden en is hier door een steenmarter verstopt. Van dode vogels, vetbollen en brood wist ik dit, maar van schildpadden!

Schildpad door een steenmarter onder de motorkap gesleept

De totaal ingedroogde schildpad is uit de motor verwijderd.

ingedroogde_schildpad_.jpg

Ontlasting laat vaak zien wat steenmarters gegeten hebben.

Deze ontlasting is rood-bruin gekleurd en bevat veel pitten. Dit kan wijzen op kersen.

steenmarterpoep.jpg

 

 Ervaringen met sporen

 

Veegsporen van steenmarter op boei van huis Vooral bij witte boeien om dakgoten zijn de pootafdrukken of veegsporen dan vaak duidelijk aanwezig, mits het hier natuurlijk een steenmarter betreft. Als je tijdens een klachtenafhandeling, betreffende steenmarters alles wat je moet doen, hebt gedaan en dit niet tot het gewenste resultaat heeft geleidt, ga dan eens op zoek naar sporen. Ik moet hier eerlijk bij zeggen, dat dit moeilijker is dan dat je zou verwachten, daar je wel zeker moet weten of je met een steenmarterspoor te maken hebt en niet dat van een ander dier. Ik heb in de loop der jaren geleerd om mij te verplaatsen in een steenmarter, wetende wat een steenmarter allemaal kan hierbij in je achterhoofd houdende. Veelal lukt het mij op deze manier om de opgang van het beest te ontdekken.
Veegsporen (buiksmeer) van steenmarter Verder zijn bomen, otto's, die te dicht tegen een muur staan, auto's, die half onder een carport staan, heggen, muurtjes, steunberen, huizen van de buren, schuurtjes, begroeiing van muren en grove voegen bijvoorbeeld prachtige opstapjes voor steenmarters om boven te komen. Veelal zul je in deze genoemde situaties geen pootafdrukken of veegsporen vinden. Wil je zeker van je bevindingen zijn, maar heb je weinig tot geen aanwijzingen, ga dan de plekken waarvan jij een vermoeden hebt dat de steenmarter omhoog gaat bestrooien met bakmeel (werkt alleen bij droog en windstil weer). Bestrooi dan ruim een meter breed op de grond, waar jij je vermoedens dus hebt. De volgende dag kun je dan kijken naar het resultaat.
Dit zijn veegsporen van de steenmarter Af en toe zijn de veegsporen en pootafdrukken zo duidelijk aanwezig, dat je eigenlijk niet verder hoeft te zoeken om de plek te traceren waar de steenmarter naar boven gaat.

Het klopt inderdaad, dat niet elke melding een steenmarter betreft.

Zodra mensen bijvoorbeeld ook maar een klein beetje geritsel op hun zolder horen, slaan waarschijnlijk bij sommige mensen direct de stoppen door en willen ze het zekere voor het onzekere en bellen diverse instanties voor advies. Nu is het zo dat klachten, die bij gemeenten in Twente binnenkomen over het algemeen allemaal naar mij toe worden doorverwezen. Ook de A N W B doet hier tegenwoordig aan mee, als mensen problemen met hun auto hebben, waarvan vermoed wordt dat dit met steenmarters te maken heeft.

De meeste reacties krijg ik als er weer een stukje over steenmarters in een of andere krant heeft gestaan. Ik vind het altijd verstandig dat, ook al ben je deskundig op het gebied van steenmarters, je van de andere dieren om en in het huis ook het een en ander moet weten, daar je wel een advies aan de bewoners moet kunnen geven dat klopt.

Luister altijd goed wat de bewoners van het betreffende huis je te vertellen hebben. Ga tijdens het vertellen voor je zelf na of dit met steenmarters te maken kan hebben. Gaat het volgens jou na enkele minuten de verkeerde kant op, grijp dan in en stel enkele tegenvragen. Vertel nooit, voordat je zeker van je zelf bent aan welk dier je denkt. Het is natuurlijk een stukje ervaring uit de praktijk, waar je zelf door het vaak te doen, mee kunt leren omgaan.

Als ook jij het niet weet zeg dit dan eerlijk tegen de bewoners. Sommige raadsels zijn nu eenmaal niet op te lossen en daar hoef je je niet voor te schamen.